Bài học từ 'Cú sốc Nixon' đến chính quyền Trump

Theo nhiều báo cáo của phương tiện truyền thông, Stephen Miran, cố vấn kinh tế trưởng của Donald Trump, đã tìm cách trấn an các nhà đầu tư trái phiếu lớn trong một cuộc họp gần đây, mặc dù những nỗ lực của ông dường như có tác động hạn chế. Miran trước đây từng là cố vấn chính sách kinh tế cấp cao tại Bộ Tài chính trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump. Vào tháng 2024 năm XNUMX, Trump đã đề cử ông làm chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng (CEA), một vị trí quan trọng định hình chính sách kinh tế của chính quyền, Kung Chan, người sáng lập ANBOUND, viết.

Các nguồn tin thân cận với vấn đề này tiết lộ rằng vào ngày 25 tháng 15, Stephen Miran đã gặp khoảng XNUMX đại diện từ các tổ chức tài chính lớn tại Tòa nhà Văn phòng Điều hành Eisenhower, nằm cạnh Nhà Trắng. Những người tham dự bao gồm đại diện từ các quỹ đầu cơ Balyasny, Tudor và Citadel, cũng như các công ty quản lý tài sản PGIM và BlackRock. Theo những cá nhân biết về cuộc họp, các bình luận của Miran về chính sách thuế quan và thị trường tài chính được mô tả là "không mạch lạc", "không đầy đủ" và "vượt quá tầm hiểu biết của ông".

Vào ngày 2 tháng 90, sau thông báo của Trump về "thuế quan qua lại", thị trường chứng khoán và trái phiếu Hoa Kỳ đã chứng kiến ​​sự biến động mạnh. Được hỗ trợ bởi sự bất an của Phố Wall, một số chính phủ nước ngoài, đặc biệt là ở Châu Âu, đã phát động một đợt tấn công địa tài chính chống lại Hoa Kỳ, gây ra dòng vốn chảy ra khỏi trái phiếu Kho bạc và đẩy lợi suất lên cao. Để đáp lại, chính quyền Trump đã tạm dừng "thuế quan qua lại" trong XNUMX ngày đối với một số quốc gia được chọn, mang lại sự cứu trợ tạm thời cho thị trường. Tuy nhiên, sự lo lắng của các nhà đầu tư vẫn tiếp diễn, khiến Miran phải triệu tập một cuộc họp với các nhà lãnh đạo Phố Wall để làm rõ chính sách.

Miran là kiến ​​trúc sư chính của chính sách thuế quan của Trump và thường được kính trọng trong các nhóm bảo thủ. Ông xuất thân từ một hoàn cảnh khá điển hình đối với nhân viên chính phủ Hoa Kỳ, một người có bằng Tiến sĩ Harvard, từng đảm nhiệm các vai trò hỗ trợ, soạn thảo chính sách và cố vấn cho các quan chức không có chuyên môn kinh tế sâu sắc. Không giống như các cựu chiến binh Phố Wall dày dạn kinh nghiệm hoặc các nhà chiến lược chính sách giàu kinh nghiệm, Miran thiếu sự hiểu biết toàn diện, chiến lược cần thiết để đưa ra quyết định có rủi ro cao. Không có gì ngạc nhiên khi ông phải vật lộn để phản ứng hiệu quả trong các cuộc họp phối hợp. Trong một xã hội chuyên biệt như Hoa Kỳ, Miran có xu hướng tiếp cận các vấn đề hoàn toàn theo quan điểm học thuật, với khả năng hạn chế trong việc kết nối chính sách kinh tế với chiến lược địa chính trị rộng lớn hơn, chẳng hạn như tận dụng chiến tranh Ukraine để tác động đến thị trường tài chính. Kiểu tư duy hệ thống đó không phải là thứ mà ông sẽ học được trong lớp học, nơi lý thuyết và các trường hợp lịch sử chiếm ưu thế. Việc ông thiếu niềm tin vào những thời điểm quan trọng, trong bối cảnh đó, là điều dễ hiểu.

Trong bối cảnh toàn cầu ngày nay, “Cú sốc Nixon” đưa ra một sự so sánh lịch sử có giá trị. Được công bố vào ngày 15 tháng 1971 năm 90, nó bao gồm việc chấm dứt khả năng chuyển đổi đô la sang vàng, đóng băng tiền lương và giá cả trong 10 ngày và phụ phí 50 phần trăm đối với hàng nhập khẩu. Nixon đã hành động dưới áp lực từ các đồng minh châu Âu như Thụy Sĩ, Pháp và Vương quốc Anh, những nước đang nhanh chóng đổi đô la lấy vàng. Chỉ trong vòng hai tháng, Thụy Sĩ đã đổi 91 triệu đô la, Pháp đổi 3 triệu đô la và Vương quốc Anh yêu cầu chuyển XNUMX tỷ đô la vàng. Những động thái này đã gây căng thẳng cho đồng đô la và buộc Nixon phải phản ứng. Tuy nhiên, bối cảnh địa chính trị rộng lớn hơn của sự tách rời giữa đồng đô la và vàng thường bị bỏ qua ngày nay.

Chính sách tăng thuế quan có bốn mục tiêu chính. Thứ nhất, gây sức ép buộc các nước như Nhật Bản và Tây Đức định giá lại tiền tệ của họ bằng cách áp dụng mức thuế nhập khẩu 10 phần trăm, nhằm mục đích giảm thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ và bảo vệ vị thế toàn cầu của đồng đô la. Thứ hai, cải thiện cán cân thương mại bằng cách hạn chế nhập khẩu, thúc đẩy xuất khẩu và nhắm mục tiêu đạt mức tăng 13 tỷ đô la trong cán cân thanh toán. Thứ ba, tập hợp sự ủng hộ chính trị bằng cách bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước trước cuộc bầu cử năm 1972. Chính quyền Nixon đã thực hiện các biện pháp này theo cùng một thẩm quyền pháp lý mà sau này được chính quyền Trump sử dụng, đó là Đạo luật Giao dịch với Kẻ thù (TWEA) năm 1917.

Theo quan điểm chính sách chiến lược, chính quyền Trump có thể đã điều chỉnh cách tiếp cận của Nixon với những điều chỉnh nhỏ để đạt được mục tiêu của mình. Thay vào đó, Trump đã tăng mạnh thuế quan vì lý do chính trị, gây ra tình hình không thể kiểm soát được, được đánh dấu bằng tình trạng tháo chạy vốn, lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ tăng vọt và đồng euro mạnh hơn. Thuế quan không bao giờ chỉ là về việc đưa sản xuất trở lại trong nước. Dưới thời Nixon, chúng đóng vai trò là công cụ đàm phán để gây áp lực buộc các quốc gia xuất khẩu nhiều, như Nhật Bản, phải cho phép đồng tiền của họ tăng giá.

“Cú sốc Nixon” có thành công không? Kết quả thì trái chiều. Đầu năm 1973, Hoa Kỳ chính thức phá giá đồng đô la, và đến tháng 10, G-1970 đã áp dụng chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi, chấm dứt hệ thống Bretton Woods. Trong khi chính sách này đạt được mục tiêu tái cơ cấu tiền tệ, đồng đô la đã tăng giá so với đồng mark Đức và đồng yên, cuối cùng mất giá khoảng một phần ba trong những năm 1971. Việc tăng thuế quan có tác động trực tiếp hạn chế đến cán cân thương mại; phần lớn sự cải thiện đến từ cuộc đình công bất ngờ tại cảng vào cuối năm 1972 đã cắt giảm lượng nhập khẩu. Tuy nhiên, về mặt chính trị, “Cú sốc Nixon” là một thành công lớn. Bằng cách bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước và đối đầu với “những kẻ đầu cơ giá nước ngoài”, Nixon đã giành được sự ủng hộ mạnh mẽ của công chúng và tái đắc cử áp đảo vào năm 1970. Mặc dù vậy, chi phí kinh tế dài hạn của nó là rất cao. Chính sách này đã góp phần gây ra tình trạng đình lạm vào những năm 11, với lạm phát lên tới 8.5 phần trăm và thất nghiệp là 1975 phần trăm vào năm XNUMX. Mặc dù vậy, Nixon vẫn được ủng hộ, cho thấy mức độ chịu đựng của công chúng đối với nỗi đau kinh tế có thể vượt quá kỳ vọng của thị trường, một bài học mà chính quyền Trump có thể thấy có liên quan: tác động chính trị của lạm phát thường bị cường điệu hóa.

“Cú sốc Nixon” đã có thành công hạn chế trong việc giảm thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ, vẫn ở mức 6.5 tỷ đô la vào năm 1972. Từ năm 1973 đến năm 1975, chi tiêu của chính phủ tăng, lạm phát đình trệ và tỷ giá hối đoái thả nổi bất ổn đã làm suy yếu thêm vị thế thương mại. Theo nghĩa này, chính sách đã không mang lại lợi ích thương mại lâu dài, khiến nó trở thành một sự song hành mang tính cảnh báo cho các chiến lược tương tự ngày nay.

Điều này ngụ ý gì đối với các chính sách tương lai của Trump? Bằng cách nghiên cứu thời kỳ Nixon, người ta có thể dự đoán những điều chỉnh tiềm năng, đặc biệt là nếu cố vấn chính Stephen Miran có thể thích ứng một cách chiến lược. "Thuế quan qua lại" của Trump bắt đầu ở mức 10 phần trăm, cho ông không gian để giảm xuống còn 5–10 phần trăm mà không có phản ứng chính trị dữ dội. Một mức thuế quan trong phạm vi đó vẫn có thể hỗ trợ việc đưa sản xuất trở lại trong nước và thúc đẩy sản xuất tại địa phương. Điều này là do biên lợi nhuận sản xuất của Hoa Kỳ thường dao động từ 5 đến 10 phần trăm, tăng lên 10–20 phần trăm trong công nghệ cao và lên tới 30–40 phần trăm đối với các công ty như Apple. Sự thay đổi chi phí 10 phần trăm ảnh hưởng có ý nghĩa đến biên lợi nhuận và có thể khuyến khích sự trở lại sản xuất của Hoa Kỳ.

Nếu các quốc gia ở châu Âu, Đông Nam Á và Đông Á, đặc biệt là Nhật Bản và Hàn Quốc, chuyển trọng tâm thương mại của Trump sang riêng Trung Quốc, thì "thuế quan qua lại" của ông có thể nhận được sự ủng hộ rộng rãi hơn và được coi là hợp pháp theo quan điểm địa chính trị. Khi vấn đề đó được giải quyết, vẫn còn một số vấn đề cơ bản trong nền kinh tế Mỹ. Sự bất ổn thực sự nằm ở châu Âu. Bị mắc kẹt trong cuộc chiến tranh Ukraine và không có khả năng chịu chi phí tái thiết sau chiến tranh ngay cả khi đạt được hòa bình, châu Âu chỉ có triển vọng hạn chế. Do đó, vốn toàn cầu có khả năng chảy trở lại Hoa Kỳ.

Nhìn vào sự cạnh tranh giữa châu Âu và Hoa Kỳ, các chính phủ tiến bộ của châu Âu đang tạo ra thứ thực sự là sự kháng cự cuối cùng. Sự phi toàn cầu hóa chắc chắn sẽ tấn công châu Âu, và các thị trường toàn cầu cuối cùng sẽ chấp nhận thực tế này. Cũng như ở Hoa Kỳ, chủ nghĩa bảo thủ cánh hữu, và có thể là cực hữu, đang sẵn sàng trỗi dậy và trở thành xu hướng chính thống mới trên khắp châu Âu.

Chia sẻ bài viết này: